ISO 19011, özellikle ISO 9001 (Kalite Yönetim Sistemi), ISO 14001 (Çevre Yönetim Sistemi), ISO 45001 (İSG), ISO 27001 (Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi) gibi yönetim sistemleri sertifikalı kuruluşlarda, tetkik süreçlerinin profesyonelce ve sistematik şekilde yürütülmesini sağlar. Burada en büyük ayrım ISO 19011, bir “belgelendirme” standardı değildir. Uygulayıcılar (tetkikçiler, danışmanlar, iç denetçiler) için nasıl denetim yapılması gerektiğini açıklayan bir rehber niteliğindedir.
İlk olarak 2002 yılında yayımlanmış, 2011 ve 2018 yıllarında revize edilmiştir. 2025 yılında ise yeni bir versiyonla güncellenmesi planlanmaktadır. Peki taslak halinde olan 2025 versiyonunda 2018 versiyonuna göre neler değişti? Fark analizini birlikte inceleyelim.
ISO 19011 2018’den 2025’e Karşılaştırmalı Analiz
| Konu Başlığı | ISO 19011:2018 | ISO 19011:2025 |
| Uzaktan Denetim | Yüzeysel şekilde ele alınmış; sadece uzaktan tetkik yapılabileceği belirtilmişti. | Uzaktan denetim açık bir şekilde tanımlanmış, kullanılacak araçlar ve metodolojiler detaylandırılmıştır. Risk ve fayda değerlendirmesi vurgulanmıştır. |
| Hibrit (Karma) Denetim | Tanımlanmamış, çevrim içi ve yerinde denetimin birleştirilmesine dair açıklama yapılmamıştır. | Resmi olarak tanımlanmış, hibrit denetimin yapılandırılmasına dair ayrıntılı açıklamalar sunulmuştur. |
| Sanal Lokasyon | Tanımsızdı; sanal ortamlar üzerinden yapılan tetkiklerde terimler net değildi. | Sanal Lokasyon kavramı tanıtılmış, bulut tabanlı sistemler ve dijital ofisler gibi alanlar tanımlanmıştır. |
| İklim Değişikliği | İklim değişikliğine doğrudan atıf yapılmamıştı. | Kurumsal bağlamda iklim değişikliği etkileri, sürdürülebilirlik ve karbon ayak izi gibi faktörler ele alınmıştır. |
| Dijital Araçlar ve Güvenlik | Dijitalleşme konularına yüzeysel bir değinme bulunmaktaydı. | Dijital araçlar ve siber güvenlik önlemleri detaylı şekilde ele alınmıştır. |
| Risk Temelli Yaklaşım | Risk temelli yaklaşım önerilmekteydi fakat bağlamla entegrasyonu zayıftı. | Zorunlu hale getirilmiş, denetim programları risk-fırsat temelli yapılandırılmalıdır. |
| Denetçi Yetkinliği | Temel denetim becerileri vurguları mevcut. | Dijital yeterlilikler, kültürel farkındalık ve siber güvenlik ve veri gizliliği farkındalığıyla ilgili yetenekler tanımlanmıştır. |
| Annex A (Rehberlik Bölümü) | Geleneksel yöntemlerle örnekler bulunmaktadır. | Modern örneklemeler ve uygulamalı vaka çalışmaları |
| Etik ve Tarafsızlık | Genel etik ilkelerden söz edilmekteydi. | Çıkar çatışması ve dijital etik kurallar detaylandırılmıştır. |
| Terminoloji | Geleneksel ve basit terminoloji. | Yeni nesil kavramlar ve dijitalleşme ile uyumlu terminoloji eklenmiştir. |
| Gözlemciler ve Kayıtlar | Gözlemci rolü kısa yüzeyseldi. | Gözlemcinin rolü detaylandırılmış, kayıt güvenliği vurgulanmıştır. |
| Veri Güvenliği | Genel bilgi güvenliği anlayışıyla sınırlı bir perspektif hakimdi. | Veri güvenliği ayrı bir başlık olarak detaylandırılmıştır; ISO 27001 entegrasyonu vurgulanmıştır. |
